10 sty 2012
  1. Tytuł: Człowiek w obronie naturalnego krajobrazu – Parki Narodowe w Polsce.
  1. Autor: Małgorzata Żychowska 
  1. Przedmiot / obszar nauczania: Przyroda; 
  1. Etap edukacyjny:

Szkoła podstawowa 4-6; 

  1. Typ materiału:

Zadania związane z projektem; 

  1. Problematyka/tematyka:

Problem: Formy ochrony przyrody w Polsce.

  • Dlaczego człowiek tworzy parki narodowe?
  • Jakie formy prawnej ochrony przyrody stosowane są w naszym kraju?
  • Które z form ochrony przyrody dają możliwość zachowania naturalnych krajobrazów dla następnych pokoleń? 
  1. Cele, czyli czego nauczą się uczniowie; 

Cel główny:

  • Uwrażliwienie dzieci na piękno ziemi ojczystej oraz potrzebę ochrony środowiska naturalnego – dostrzeganie zagrożeń wynikających z nadmiernej eksploatacji środowiska, kształtowanie postawy odpowiedzialności za obecny i przyszły jego stan.

Cele szczegółowe:  

  • Zapoznanie z formami ochrony przyrody w Polsce;
  • Poznanie symboli i osobliwości przyrodniczych oraz krajobrazowych poszczególnych parków;
  • Kształtowanie wśród dzieci postawy przyjaznej przyrodzie, uwrażliwienie na problemy ginących gatunków, w szczególności zwrócenie uwagi na niszczącą działalność człowieka;
  • Uwrażliwianie na problematykę zagrożeń środowiska oraz propagowanie jego ochrony;
  • Dostrzeganie zagrożeń we współczesnej cywilizacji wynikających z nieracjonalnego korzystanie z zasobów naturalnych;
  • Wytworzenie nawyku ładu i porządku, oszczędnego korzystania z materiałów i rozsądnego gospodarowania zasobami naturalnymi;
  • Rozpowszechnianie wiedzy na temat recyklingu i wykorzystania surowców wtórnych;
  • Rozwijanie wyobraźni, umiejętności twórczego i logicznego myślenia;
  • Integrowanie wiedzy przyrodniczej z informatyką;
  • Doskonalenie umiejętności wykorzystania programu Power Point do tworzenia prezentacji multimedialnej;
  • Poznanie funkcji programu MS Word dotyczących tworzenia ilustrowanych dokumentów tekstowych;
  • Kształtowanie umiejętności samodzielnego wyszukiwania informacji na podany temat z różnych źródeł oraz dokonywanie selekcji zawartej w nich wiedzy;
  • Krytyczne podejście do uzyskanych informacji; 
  1. Czas realizacji zadania:

Projekt był skierowany do uczniów klasy IV  szkoły podstawowej a jego realizacja odbywała się w okresie od marca do maja zarówno podczas zajęć lekcyjnych z przyrody, informatyki  oraz  na kółku informatycznym. Niektóre zadania uczniowie realizowali w domu.

  1. Pomoce dydaktyczne, narzędzia TIK i inne materiały pomocnicze: 

 

  • Projekt realizowałam w kilku fazach:
    • Cykl lekcji przyrody z wykorzystaniem filmów edukacyjnych i programów multimedialnych na temat różnych form ochrony przyrody w najbliższej okolicy i w kraju. Przykładowy scenariusz lekcji z przyrody w klasie 4 szkoły podstawowej – „Formy ochrony przyrody w Polsce” (załącznik – formy ochrony przyrody). Uczniowie na lekcjach przyrody poznali różne formy oraz cele ochrony przyrody – podczas tych zajęć  charakteryzowaliśmy każdą z form ochrony oraz poznaliśmy parki narodowe i rezerwaty przyrody jako przykłady ochrony krajobrazu w Polsce.
    • Na zajęciach z informatyki realizowałam zagadnienia  związane z wyszukiwaniem i selekcją informacji z różnych źródeł (wykorzystaniem Internetu, albumów, encyklopedii, przewodników itp.), zapoznałam uczniów z funkcjami programu MS Word  służącymi do tworzenia ilustrowanych dokumentów tekstowych wykorzystując np. tabele oraz możliwości jej modyfikacji,  sposobami tworzenia prezentacji multimedialnych i możliwościami programu Power Point.
    • Na zajęciach koła komputerowego grupa uczniów zgłębiała tajniki programu Gimp do tworzenia kompozycji graficznych.
    • Pierwotnym założeniem projektu było wykonanie tylko prezentacji multimedialnych, jednak po kolejnych lekcjach z przyrody rodziły się nowe pomysły – uczniowie wykonywali różne dodatkowe prace związane z tematyką zagrożeń środowiska naturalnego i jego ochroną. Na bieżąco podejmowaliśmy decyzje dotyczące zmian w naszym harmonogramie i modyfikacji naszych działań. Dobrym pomysłem okazało się założenie bloga i umieszczanie na nim prac i koncepcji dzieci. Co przyczyniło się do sprawnej komunikacji i systematycznej wymiany poglądów, a przede wszystkim motywowało dzieci do zaangażowania w projekt. Niektóre pomysły były szalone i w mojej ocenie niemożliwe do realizacji, jednak po kilkudniowych negocjacjach zostały wprowadzone w życie. Jednym z nich był pomysł na stworzenie strony internetowej, który zrodził się w po wykonaniu mapy przedstawiającej rozmieszczenie parków narodowych w Polsce.  Uczniowie zastanawiali się jak wykorzystać ją w sposób interaktywny. Zorganizowałam spotkanie z grupą uczniów z klasy 6c, którzy pomogli w wykonaniu projektu strony internetowej oraz zakodowaniu jej w html-u.
  • Uwagi :
  • W fazie przygotowywania projektu i planowania działań ważne jest określenie  tematu oraz celów, jakie chcemy osiągnąć, a w szczególności przygotowanie harmonogramu działań, które doprowadzą nas do zrealizowania tych celów. Zagadnienia związane z realizacją projektu powinny przyczynić się do pogłębiania wiedzy uczniów na określony temat w sposób samodzielny. Podział dzieci na grupy oraz przydzielenie im zadań dokonujemy według zainteresowań oraz umiejętności uczestników. Powstały zespoły zadaniowe: redaktorów opracowujących dokumenty tekstowe,  tworzących prezentacje multimedialne, grafików – tworzących plakaty, ulotki, kompozycje graficzne itp. Wybór liderów poszczególnych grup pomaga w kontaktach między uczestnikami a nauczycielem.
  • Podczas realizacji konkretnych działań warto pamiętać o regularnych spotkaniach i sprawdzaniu poprawności wykonywania poszczególnych zadań oraz o współpracy i zgłaszaniu ewentualnych problemów, wypracowaniu sposobów na radzenie sobie z nimi. Systematyczne  omawianie i analizowanie bieżących postępów w realizacji poszczególnych etapów skłania uczestników do przestrzegania terminowości, a przede wszystkim do ukierunkowania pracy uczniów w razie ewentualnych błędów. Wsparcia może udzielić nauczyciel lub inni uczniowie znający rozwiązanie problemu.
  • Nie należy się bać nowych wyzwań które stawiają przed nami dzieci.

Opis zajęć z informatyki wyszukiwanie i selekcja informacji na temat wybranego parku narodowego. 

Cele:

  • uczeń wie, co to jest park narodowy;
  • potrafi pokazać na mapie  Polski Parki Narodowe;
  • wyszukać informacje na stronach internetowych  lub w programach multimedialnych dotyczące parków;
  • kopiować tekst i zdjęcia ze stron internetowych i programów multimedialnych;
  • sporządzić notatkę-dokument w programie MS Word – o parku;
  • dokonać prezentacji wyników pracy;
  1. Część organizacyjna;
  2. Podanie tematu i uświadomienie uczniom celu zajęć ;
  3. Uczniowie pracują z mapą Polski i atlasem przyrody – odnajdują i określają  położenie parków narodowych na terenie Polski. Przypominają pojęcie parku narodowego oraz wymieniają inne formy ochrony przyrody.
  4. Przypomnienie wiadomości o sposobach wyszukiwania i selekcji informacji;
  • Informacje w Internecie można wyszukiwać, podając adres odpowiedniej strony internetowej (od razu otrzymujemy potrzebne informacje). Należy uruchomić program – przeglądarkę internetową – wpisać w polu „Adres” odpowiedni adres i nacisnąć klawisz Enter- rozpocznie się ładowanie tej strony. Przeglądarka służy do poruszania się po Internecie i oglądania zawartości stron internetowych.
  • Jeśli nie znamy adresu strony internetowej, możemy dotrzeć do potrzebnych informacji za pomocą stron internetowych, które indeksują strony internetowe i tworzą katalogi (np. google.pl).
  • uruchamiając przeglądarkę i skorzystać z tzw. wyszukiwarek internetowych – należy wpisać w polu redagowania szukane hasło i nacisnąć przycisk „Szukaj”,  zostaną wyselekcjonowane adresy, pod którymi można szukać informacji na podany temat. Aby wyświetlić dowolną stronę z listy adresów strony internetowych, wystarczy wybrać podkreślone hasło (hipertekst).
    • Przypomnienie zasad posługiwania się wyszukiwarką:
  • uczniowie podają przykłady prostego zapytania, poszukiwania frazy oraz podają przykłady bardziej złożonych zapytań;
  • określają, po czym poznać, że zapytanie było źle sformułowane;
    1. Część główna lekcji – wyszukiwanie informacji w sieci w oparciu o kartę pracy (załącznik).
  • Uczniowie pracują w 2 – osobowych zespołach lub indywidualnie na podstawie instrukcji w postaci tabeli wyszukują wiadomości z podanych źródeł, kopiują wybrane przez siebie informacje i zdjęcia oraz sporządzają notatkę formatując odpowiednio tekst zapisując w programie MS Word lub w MS Power Point. Nauczyciel sprawdza wykonywanie ćwiczeń zgodnie z treścią i pomaga nieradzącym sobie uczniom.

Zadania i działania związane z projektem;

 

  1. Podsumowanie i ocena pracy uczniów – zajęcia te miały na celu głównie utrwalenie umiejętności wyszukiwania i selekcji informacji związanych z wybranym parkiem narodowym. Tabela zawarta w karcie pracy pomogła uczniom w dokonaniu selekcji i umieszczaniu konkretnych informacji zgodnie z tematem co ułatwiło im planowanie i tworzenie prezentacji samodzielnie w domu realizując jedno zadań projektowych .
  • Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów – analiza kart pracy – uczniowie prezentują wykonane prace. Najlepiej sporządzoną pracę ocenia.
  • Podział uczniów na grupy, przydział zadań – wybór parku narodowego na temat którego stworzą prezentację w domu (czas na wykonanie 2 tygodnie) oraz omówienie sposobów realizacji.

Zajęcia odbyły się w klasie 4 szkoły podstawowej na lekcji informatyki. Uczniowie na poprzednich zajęciach poznali sposoby wyszukiwania informacji oraz dokonywali jej selekcji, tak więc w zasadzie utrwalali swoje umiejętności w tym zakresie. Nauczyciel przygotował kartę pracy w edytorze tekstowym MS Word, a uczniowie według  wzoru uzupełniali tabelę odpowiednimi treściami korzystając z różnych źródeł – oficjalne strony parków narodowych, encyklopedii oraz programów multimedialnych. Niektóre treści uzupełniane były z książek i albumów oraz przewodników turystycznych.

Poświęciłam jeszcze dwie kolejne lekcje na utrwalenie umiejętności z zakresu formatowania tekstu, łączenia go z grafiką oraz modyfikowania tabel w edytorze tekstowym. Tutaj szczególną uwagę należy zwrócić na takie funkcje jak: zawijanie tekstu po wstawieniu grafiki oraz usuwanie lub dodawanie komórek w tabeli, a przede wszystkim scalanie i dzielenie komórek tabeli.

Zebrany materiał uczniowie umieścili na swojej poczcie i w ciągu dwóch tygodni opracowania dotyczące charakterystyki parków narodowych odesłali mi na pocztę. Tak powstała baza podstawowych informacji  o parkach, na podstawie której powstały prezentacje multimedialne, album oraz strona internetowa.

  1. Uwagi/przestrogi dla naśladowców: 
  • Ćwiczenia uczniowie mogą wykonać samodzielnie, korzystając z przykładów i opisów podanych w karcie pracy – mogą wówczas pracować własnym tempem. Nauczyciel powinien kontrolować pracę uczniów i sprawdzać rozwiązania.
  • Niektórzy uczniowie mają problem z wpisaniem właściwego hasła w wyszukiwarce, w celu znalezienia konkretnej informacji. Czasem brak im cierpliwości i zamiast próbować sprecyzować inaczej hasło, szukają odpowiedzi na portalach wymiany wiedzy (np. zadajpytanie.pl, zapytaj.onet.pl). Należy zwrócić uczniom uwagę, że odpowiedzi tam udzielane nie zawsze są wiarygodne.
  • Nie czytają tekstu ze zrozumieniem, co powoduje, że niedokładnie wykonują polecenia. Zdarza się, że czytają tekst szybko, pobieżnie, opuszczając niektóre ważne informacje. Należy wymagać od uczniów wykonywania ćwiczeń zgodnie z poleceniami.