Dydaktyka – jedna z głównych gałęzi nauk pedagogicznych, która zajmuje się procesami nauczania i uczenia się, wszelkimi przedmiotami na kolejnych poziomach tych procesów, od przedszkola do studiów wyższych, a także mających miejsce poza instytucjami oświatowymi, przy zwykłych czynnościach. Jest to zatem nauka o systemie poprawnie uzasadnionych twierdzeń i hipotez dotyczących procesu, zależności i prawidłowości nauczania a uczenia się oraz sposobów kształtowania tego procesu przez człowieka.
Dydaktyka to nauka zajmująca się badaniem procesów nauczania oraz uczenia się i zależnościami między nimi. Inaczej można powiedzieć, że dydaktyka zajmuje się kształceniem i samokształceniem.
Zgodnie z przyjętą definicją dydaktyka jako nauka dąży do poznania procesów nauczania oraz uczenia się.
- Opisuje procesy nauczania oraz uczenia się – Czym jest uczenie się? Czym jest nauczanie?
- Definiuje zachodzące w nich prawidłowości – Co charakteryzuje proces nauczania? Kiedy zachodzi uczenie się, a kiedy nie?
- Pomaga zrozumieć jakie zmienne wpływają na procesy nauczania oraz uczenia się – Co wpływa na skuteczność nauczania? Co wpływa na jakość kształcenia?
- Analizuje skutki tych procesów – Czy nauczanie było skuteczne? Jak zmierzyć jakość uczenia się?
- Określa, czy istnieje relacja między nauczaniem a uczeniem się, a jeśli tak to jest jej natura – Czy uczenie się może zachodzić bez nauczania? Jaki jest wpływ nauczania na proces uczenia się?
Dydaktyka wykorzystuje tak zdobytą wiedzę do:
- formułowania ogólnych celów kształcenia – Po co się uczyć? Po co nauczać? – określa cele kształcenia oraz samokształcenia;
- formułowania zasad nauczania – Jak skuteczne nauczać? Kiedy uczniowie uczą się?
- doboru treści kształcenia – Czego nauczać a czego nie i dlaczego?
- organizowania skutecznych systemów/form kształcenia – na różnych poziomach: od pojedynczych zajęć do ogólnokrajowego systemu kształcenia;
- przewidywania skutków nauczania – Która metoda jest lepsza? Jakich użyć pomocy dydaktycznych?
Do centrum zainteresowań dydaktyki należy:
♣Proces (zbiór powiązanych ze sobą czynności uczniów i nauczyciela, warunkujących się wzajemnie i podporządkowanych realizacji wspólnego celu, jakim jest wywołanie u dzieci, młodzieży lub dorosłych objętych tym procesem pewnych zamierzonych i względnie trwałych zmian);
♣Warunki (treść, organizacja, środki);
♣Rezultaty;
